یکی از دستگاه‌هایی که ممکن است نقش‌های مختلفی در فرآیند تولید قطعات داشته باشد، دستگاه پرس است. این دستگاه به هنگام متراکم کردن مواد مختلف و تغییر شکل آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه این دستگاه‌ها به اندازه دستگاه‌های پیشرفته‌تر اعم از دستگاه فرز سی ان سی یا دستگاه تراش سی ان سی همچنان جلوه و پیشرفت محسوسی ندارند، اما در برخی موارد خاص، کارایی بیشتری نسبت به دستگاه‌های سی ان سی دارند. به علاوه، استفاده از دستگاه‌های پرس به دلیل سادگی و آسانی کار با آنها نسبت به دستگاه‌های پیشرفته‌تر، راحت‌تر است و می‌توان در حوزه‌های مختلف از آنها استفاده نمود.
دستگاه پرس چیست و عملکرد آن چگونه است؟
استفاده از دستگاه پرس جهت تولید قطعات، فشرده سازی و شکل دهی مواد مختلف امکانات متعددی را به ارمغان می‌آورد. این دستگاه با اعمال فشار بر روی یک جسم، شرایط مورد نیاز برای متراکم کردن و شکل دهی آن را فراهم میکند. مهم است توجه داشته باشید که دستگاه پرس در تمام شرایط برای متراکم کردن استفاده نمی‌شود و در برخی موارد مانند تغییر شکل نمونه‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دستگاه های پرس با استفاده از یک سطح به عنوان میز که قطعه کار را نگهداری می کند و یک ابزار تعبیه شده که با استفاده از یک اهرم، فشار لازم را به سطح قطعه کار وارد می کند، عمل می کنند. در زمان های قدیم، این کارها توسط انسان انجام می شد و امروزه با پیشرفت تکنولوژی، از دستگاه های هیدرولیک و یا پنوماتیک برای اعمال فشار استفاده می شود. در این دستگاه ها، میزان فشار قابل اندازه‌گیری و کنترل است.
كاربرد دستگاه‌های پرس در صنایع مختلف
استفاده از دستگاه پرس در صنایع مختلف وسیع است و افراد از این وسیله در صنایع متعدد استفاده می‌کنند. از تولید تجهیزات هوا و فضا تا ساخت سرامیک‌ها و قطعات الکترونیکی کوچک، این دستگاه‌ها اهمیت بسیاری دارند و در تولید این صنایع نقش اساسی را ایفا می‌نماید. در ادامه به برخی دیگر از کاربردهای این دستگاه خواهیم پرداخت:
- لوازم خانگی
- ساختمان سازی
- قطعات خودرو
- هواپیما، قطار و كشتی
- تولید پودر كاكائو بدون چربی
همه چیز درباره دستگاه پرس برک
اجزای مختلف دستگاه پرس
دستگاه پرس دارای اجزای مختلفی است که در ادامه به همراه توضیحات خلاصه آنها آورده می‌شود.
بدنه: این بخش از دستگاه جهت حفاظت و نگهداری از قطعات داخلی و حساس آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گیج فشار: برای اندازه‌گیری مقدار فشار، از طریق این قسمت می‌توان مقدار فشار را مشاهده کرد.
صفحه پرس: از طریق این صفحه، فشار و تراکم روی جسم مورد نظر ایجاد می‌شود. صفحه پرس باید مقاومت بالایی داشته باشد.
محفظه وثیقه: جسمی که قصد داریم بر روی آن فشار اعمال نماییم یا شکل دهیم، در این بخش قرار می‌گیرد.
شیر کنترل: جعت تنظیم و کنترل فشار، از شیر مخصوص کمک گرفته می‌شود. این شیر می‌تواند در آزاد سازی فشار نامطلوب بسیار موثر باشد.
معرفی انواع مختلف دستگاه‌های پرس
دستگاه های موجود در بازار را می توان بر اساس منشا فشار آنها به صورت زیر دسته بندی نمود:
- مکانیکی
در تولید قطعات فلزی و کار با ورقه‌ها بسیار کاربردی بوده و نیروی آنها نسبت به پمپ‌های هیدرولیک کم‌تر است. این دستگاه‌ها می‌توانند قطعاتی در سایزهای ۱ اینچ تا ۴۸ اینچ را پس کنند.
قوی‌ترین دستگاه‌های پرس مکانیکی در صنعت تولید مدرن، حدود ۱۲ هزار تن نیرو تولید میکند. جهت کشش قطعات تا عمق‌های متوسط مناسب‌اند. این قطعات شامل قطعات خودرو سازی، لوازم خانگی و غیره هستند.
- گریز از مرکز
در دستگاه گریز از مرکز از الکتروموتوری برای کنترل یک صفت خارج از مرکز استفاده می‌شود که در یک میله اتصالی در چرخش است. میله اتصالی این دستگاه‌ها در داخل یک مفصل کشویی قرار گرفته که حرکت آن در داخل این مفصل موجب بالا رفتن و پایین آوردن پیستون دستگاه خواهد شد.
این میله در مرکز قرار نداشته و به همین علت با عنوان دستگاه‌های گریز از مرکز و خارج از مرکز نام‌گذاری شده است. حرکت الکتروموتور به شکلی است که موقعیت شفت در گذر زمان تغییر می‌نماید و این حرکت باعث بالا رفتن و پایین آمدن پیستون و در نهایت وارد آمدن فشار جهت پرس کردن قطعه کار می‌شود.
- هیدرولیکی
دستگاه هیدرولیکی از ابزارهای برقی بوده و می‌توان آن را قدرتمندترین دستگاه پرس بشمار آورد که توان اعمال نیروی ۷۵ هزار تن را دارد. همچون ترمزها و فرمان‌های هیدرولیک عمل نموده و انتقال نیرو به وسیله مایع هیدرولیک انجام می‌شود.
قابلیت فشرده کردن اشیا بسیار محکم با نیروی بسیار کم را داراست. در همه زمینه‌های صنعت و به ویژه برای تبدیل اشیا فلزی به ورقه‌های فلزی استفاده می‌شود؛ مانند اوراق کردن اتومبیل.
- کرانک یا دستگاه پرس میل لنگی
در این دستگاه، حرکت چرخشی موتور الکتریکی به میل لنگ منتقل می‌شود و سپس یک شاتون حرکت دورانی میل لنگ را به سینه پرس منتقل میکند. در صورتی که قصد استفاده از این دستگاه برای متراکم کردن قطعات مختلف را دارید، می توانید این گزینه را انتخاب کنید.
- دنده‌ای
انرژی تولید شده توسط الکتروموتور به وسیله یک چرخ دنده به صورت مستقیم به سمت انتقال داده می‌شود و این فشار به عنوان فشار متراکم کننده استفاده می‌شود. نیروی تولید شده توسط الکتروموتور موجب چرخش یک چرخ دنده با اندازه های مختلف می‌شود، که این چرخ دنده‌ها به صورت دندانه دار بر روی یک محور حرکت می کنند. حرکت این چرخ دنده ها یک بعدی است و امکان تنظیم سرعت و میزان فشار در آنها وجود دارد.
- کانکل یا اتصال گره‌ای
کارکرد شبیه با دستگاه‌های میل لنگ داشته اما نیرویی اعمال شده و تبدیل این نیرو توسط یک گره در قسمت اتصالی منتقل می‌شود. کار با آنها در فشارهای گوناگون بسیار راحت‌تر بوده و نیروی زیادی به قطعه کار وارد میکند.
- پیچ دار
در انواع نخست این دستگاه‌ها، اپراتور باید با چرخاندن یک دسته، فشار دلخواه را بر روی سطح قطعه کار اعمال نماید. در دستگاه‌های مدرت از یک الکتروموتور برای چرخاندن این پیچ و سفت کردن آن کمک گرفته می‌شود. همچون دستگاه‌های پرس هیدرولیک بسیار کند بوده و نیاز به زمان زیادتری دارند.
سخن پایانی
در صنایع، متراکم کردن یا فشرده سازی مواد برای تولید قطعات مختلف بسیار حائز اهمیت است. یکی از دستگاه‌های قادر به انجام این فرآیند، دستگاه پرس است. این وسیله قادر است به شکل و ابعاد مختلف، قطعات را شکل دهد. با اعمال فشار بسیار زیاد بر روی جسم در محیط بسته، می‌توان فشرده سازی و شکل دهی انجام داد. انواع دستگاه‌های پرس از گذشته تاکنون در صنعت استفاده می‌شوند. عملکرد این دستگاه، با وجود اندازه بزرگ و سنگینی آن، نسبتاً ساده است و برای کار با آن مشکلی وجود نخواهد داشت.